Như Pháp Luật TP.HCM ngày 5-8 đã thông tin, kết luận thanh tra vừa được công bố cho thấy giá thuốc Pegasys đặc trị viêm gan siêu vi C của Công ty Hoffmann – La Roche có chiết khấu đến hơn 103 tỉ đồng, tỉ lệ chiết khấu loại thuốc này có thể lên đến 23%.

Ngoài ra, kết luận thanh tra còn cho thấy: Trong quy trình nhập khẩu và phân phối các dược phẩm của hãng Roche hiện nay, Vimedimex – nhà phân phối Việt Nam đang bị đối tác tác động quá nhiều, dẫn đến khó khăn cho các cơ quan quản lý kiểm tra, giám sát việc kinh doanh dược phẩm; gây thất thu thuế.

Văn phòng đại diện điều hành phân phối thuốc

Trong quy trình nhập khẩu, phân phối thuốc tại thị trường VN, Văn phòng đại diện (VPĐD) Công ty Hoffmann – La Roche tại Hà Nội phụ trách làm thủ tục xin cấp số đăng ký lưu hành thuốc và kê khai giá thuốc nhập khẩu. Còn Công ty Cổ phần Y dược phẩm Vimedimex nhập khẩu thuốc từ nhà cung cấp Công ty Diethelm& Co.Ltd – Thụy Sĩ, ủy thác cho Công ty TNHH Diethelm Việt Nam (nay là Công ty DKSH Việt Nam) làm dịch vụ bảo quản, lưu trữ, quản lý hàng hóa, nhận đơn hàng, giao hàng, thu tiền; sau đó ủy quyền cho Vimedimex Bình Dương phân phối tại thị trường VN.

Theo giấy phép thì hoạt động của VPĐD Công ty Hoffmann – La Roche TP.HCM chỉ làm nhiệm vụ xúc tiến nghiên cứu thị trường, thúc đẩy thực hiện các hợp đồng, thỏa thuận thương mại… không được tiến hành các hoạt động kinh doanh, dịch vụ trực tiếp sinh lợi tại VN. Tuy nhiên, Thanh tra TP.HCM đã phát hiện đơn vị này tham gia điều hành việc bán hàng và chiết khấu dược phẩm Roche. Thậm chí việc thưởng thêm 5%-7% vào cuối năm 2009 cho các nhà thuốc bán lẻ cũng do Văn phòng Roche tự quyết định, không hề thỏa thuận với Vimedimex và do các nhân viên Roche trực tiếp tính toán, giảm trừ trong đơn hàng.

Trong mạng lưới phân phối, VPĐD Roche TP.HCM đã “bán giúp” cho Vimedimex Bình Dương đến quá nửa doanh số dược phẩm Roche. Cụ thể, trong hai năm 2008-2009, VPĐD này đưa về 3.643 đơn đặt hàng, trị giá gần 592 tỉ đồng (chiếm 53% doanh số tiêu thụ sản phẩm Roche của Vimedimex Bình Dương). Riêng thuốc Pegasys, đơn hàng do Văn phòng Roche đưa về chiếm 75%.

Ngoài ra, VPĐD Roche TP.HCM còn tự ý email trực tiếp đơn đặt hàng “ra lệnh” cho đơn vị kho vận giao hàng cho các nhà thuốc. Hậu quả là có đến 403 đơn hàng, trị giá 66,5 tỉ đồng từ VPĐD Roche TP.HCM đến nay không xác định được khách hàng nào đã mua và kinh doanh những lô thuốc đó. Thậm chí VPĐD Roche TP.HCM thông báo đơn đặt hàng là của Công ty CP Dược phẩm quận 10 nhưng lại chỉ dẫn giao hàng đến cửa hàng, quầy thuốc khác (?).

Vimedimex không kiểm soát nổi đối tác

Do nhà cung cấp dược phẩm Diethelm Thụy Sĩ cho Vimedimex chậm trả tiền hàng 150 ngày nên ràng buộc Vimedimex phải ký hợp đồng giao cho Công ty DKSH Việt Nam làm dịch vụ logistics: bảo quản, lưu trữ, quản lý hàng hóa, nhận đơn hàng, giao hàng, thu tiền nhằm đảm bảo Vimedimex thanh toán đúng hạn cho Diethelm Thụy Sĩ.

Theo quy trình, Công ty DKSH VN nhận đơn hàng, giao hàng, in hóa đơn, thu tiền còn Vimedimex Bình Dương quản lý và giám sát hóa đơn. Quy trình này đã tạo điều kiện cho VPĐD Roche TP.HCM trực tiếp chuyển đơn hàng cho DKSH VN, tham gia điều hành việc phân phối thuốc; còn Công ty DKSH VN mắc hàng loạt sai phạm mà Vimedimex Bình Dương không kiểm soát được.

Kết quả thanh tra xác định Công ty DKSH VN đã vi phạm quy định in, phát hành, sử dụng, quản lý hóa đơn như không ghi đầy đủ thông tin khách hàng trên hóa đơn đúng quy định, một số hóa đơn không có chữ ký khách hàng, nhân viên giao hàng còn tự ý ký tên thay khách hàng trên một số hóa đơn nên không xác định được ai nhận hàng để kiểm tra tính thuế. Tổng giá trị các lô hàng không xác định được người mua hơn 92 tỉ đồng.

***

Do đó, UBND TP.HCM đã chỉ đạo tổng giám đốc Vimedimex chấm dứt ngay việc bán thuốc cho các khách hàng không phải là cơ sở bán thuốc hợp pháp; tổ chức kiểm điểm các tập thể, cá nhân có liên quan đến những thiếu sót sai phạm và có biện pháp khắc phục. Đồng thời, UBND TP yêu cầu chấn chỉnh hoạt động logistics đã ký với Công ty DKSH VN.